Alles over het vermogensrecht
Wat is het vermogensrecht? Het vermogensrecht is het rechtsgebied dat gaat over wat juridisch gezien vermogen is. Vermogensrechten zijn rechten die, hetzij afzonderlijk hetzij tezamen met een ander recht, overdraagbaar zijn, of er toe strekken de rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen, ofwel verkregen zijn in ruil voor verstrekt of in het vooruitzicht gesteld stoffelijk voordeel. Wat het vermogensrecht dus is, is vrij abstract.
Het vermogensrecht strekt zich uit over zowel het goederenrecht uit Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek als het verbintenissenrecht uit Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek. Het goederenrecht bestaat ook nog uit het zakenrecht. Zaken zijn alle voor menselijke beheersing vatbare stoffen. Vermogensrechten zijn dat niet. Vermogensrechten zijn bovendien op geld waardeerbaar. Eigendom is bijvoorbeeld een vermogensrecht. Dat vermogensrecht, de eigendom, is op geld waardeerbaar en kan bijvoorbeeld zien op een zaak, zoals een auto. De auto valt onder het zakenrecht, de eigendom valt onder het vermogensrecht.
Zwaartepunten van het vermogensrecht
Wat zijn de zwaartepunten van het vermogensrecht? De zwaartepunten van het vermogensrecht zien met name op de algemene regels en de specifieke indelingen van het vermogensrecht toe. Een vermogensrecht, als onderdeel van het goederenrecht, kan namelijk weer een absoluut vermogensrecht of een relatief vermogensrecht zijn. Een absoluut vermogensrecht geldt tegenover iedereen. In tegenstelling tot een relatief vermogensrecht dat slechts tussen een of meerdere specifieke partijen geldt. Een relatief vermogensrecht is bijvoorbeeld een (geld)vordering op een andere partij. Zo kan een persoon een geldvordering hebben op iemand op grond van een koopovereenkomst. De vordering die hij heeft op die ander, is een relatief vermogensrecht. De vordering geldt namelijk alleen tussen hem en die ander. Hij kan het vermogensrecht (de geldvordering) niet tegen iemand anders inroepen, wat zoveel betekent dat hij alleen het geld van zijn contractuele wederpartij kan claimen en niet van een persoon die niet bij de koopovereenkomst is betrokken.
Een absoluut vermogensrecht kan wel tegen iedereen worden ingeroepen. Het wordt ook wel een exclusief vermogensrecht genoemd. De eigenaar van een zaak, zoals de hiervoor genoemde auto, kan zijn eigendomsrecht tegenover iedereen laten gelden. Alleen hij is tenslotte de eigenaar.
Voorbeelden vermogensrecht
Een vermogensrecht kan ook zien op rechten die iemand kan hebben op een ander vermogensrecht. Die constructie werkt als volgt. Een pandrecht is bijvoorbeeld een vermogensrecht. Een pandrecht kan op een vordering (ook een vermogensrecht) gevestigd worden. Banken maken bijvoorbeeld bij het verstrekken van financieringen vaak gebruik van een pandrecht op de vorderingen die de persoon die de financiering bij de bank verkrijgt, op zijn debiteuren heeft. Die vorderingen worden met een pandrecht bezwaard. Hierdoor heeft de bank een zekerheidsrecht. Indien de financiering door de schuldenaar niet wordt terugbetaald, kan de bank door middel van het pandrecht op de debiteurenvorderingen die vorderingen gaan innen bij de debiteuren om zo de financiering terugbetaald te krijgen.
Een ander bekend voorbeeld is het recht van hypotheek. Een hypotheekrecht is ook een vermogensrecht en tevens een zekerheidsrecht. Daarnaast is het net als een pandrecht, een afhankelijk recht. Een hypotheek kan namelijk niet zonder het onderpand bestaan; het recht van hypotheek moet ergens óp berusten. Op huizen (huizen zijn zaken en dus goederen) wordt vaak een recht van hypotheek gevestigd ten behoeve van de financier, veelal de bank. De eigenaar van het huis geeft de bank een recht van hypotheek. Als de eigenaar zijn hypotheeklasten niet betaald, kan de bank door middel van het recht van hypotheek overgaan tot (openbare) verkoop van het huis zodat de financiering wordt terugbetaald.
Vruchtgebruik is ook een vermogensrecht. Vruchtgebruik kan worden gevestigd op zaken en op vermogensrechten. Een recht van vruchtgebruik op een aandeel in een rechtspersoon, zijnde een vermogensrecht, is bijvoorbeeld mogelijk. Als vruchtgebruiker kunnen dan de vruchten van de aandelen worden genoten, zoals het uitgekeerd krijgen van dividend. Vruchtgebruik op zaken is overigens ook mogelijk. Een vruchtgebruik op een huis, zijnde een zaak, komt vaak in familiekringen voor. Bij het overlijden van één van de ouders, kunnen de kinderen het huis erven waar de andere ouder in blijft wonen. Dat de overgebleven ouder in het huis (dat nu eigendom is geworden van de kinderen) mag blijven wonen, kan door middel van het vestigen van een recht tot vruchtgebruik op het huis. Dit komt veelvuldig als vermogensrechtelijke constructie voor. De ouder mag tot diens dood in het huis blijven wonen en plukt dus nog zijn of haar gehele leven de vruchten van het woongenot van het huis.
Advocaten met veel ervaring in het vermogensrecht
De advocaten van Snijders Litigation denken graag met u mee in vermogensrechtelijke kwesties, zoals bij het vestigen van zekerheidsrechten als pand en hypotheek. Neem bij vragen geheel vrijblijvend contact met ons op.
