Alles over een dwangsom
De overheid heeft verschillende manieren om ervoor te zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt en dat overtredingen ongedaan gemaakt worden. Dit kan bijvoorbeeld door het opleggen van een dwangsom. Ook heeft u als burger of bedrijf mogelijkheden om ervoor te zorgen dat de overheid zelf de regels naleeft, zoals tijdig een beslissing neemt. Dat kan door een beroep op de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen.
Maar wat is een dwangsom? En wanneer is de Wet dwangsom van toepassing en hoe doet u een beroep op die wet? Mr. Annnemarie Posset legt het u uit.
Wat is een dwangsom?
Een dwangsom wordt voluit ook wel “last onder dwangsom” genoemd. Dit betekent twee dingen:
- De overheid legt u een last tot het ongedaan maken/ herstellen van een overtreding op, en
- U bent verplicht een geldbedrag te betalen wanneer u de last niet of niet tijdig uitvoert.
De bedoeling van het opleggen van een dwangsom is dus dat de overtreding van een regel of voorschrift wordt beëindigd. Een dwangsom wordt daarom ook wel een herstelsanctie genoemd. De dwangsom is gericht op het herstellen van de rechtmatige situatie en is niet bedoeld als sanctie/ straf. De overheid heeft enige vrijheid bij het bepalen van de hoogte van de dwangsom. Het bedrag moet hoog genoeg zijn, zodat er een prikkel tot het ongedaan maken van de overtreding uitgaat, maar het geldbedrag moet ook in verhouding tot de overtreding staan.
Een last onder dwangsom moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Allereerst moet er in zijn opgenomen welke rechtsregel u overtreedt en wat u exact moet doen om de overtreding te beëindigen. Ook moet in de last onder dwangsom de termijn zijn opgenomen waarbinnen u de overtreding ongedaan moet maken. Dit is de begunstigingstermijn. Tenslotte moet in de last zijn opgenomen wat de hoogte van de dwangsom is als u de overtreding niet beëindigt.
De overheid mag dus niet zomaar een dwangsom opleggen. Er zijn veel voorwaarden aan verbonden. Meent u dat ten onrechte aan u een last onder dwangsom is opgelegd? Dan kunt u altijd bezwaar maken.
Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen
Niet alleen burgers en bedrijven moeten zich aan de regels houden, ditzelfde geldt ook voor de overheid. Om ervoor te zorgen dat de overheid tijdig besluiten neemt is in 2009 de Wet dwangsom bij niet tijdig beslissen in werking getreden, ook wel de Wet dwangsom genoemd. Reden voor deze wet is dat het nemen van beslissingen door de overheid vaak (te) lang duurden en beslistermijnen vaak werden overschreven.
De overheid moet binnen een vastgestelde termijn een besluit nemen. Deze termijn staat meestal in de wet of in een regeling. Als er geen wettelijke termijn is gesteld, dan geldt ‘een redelijke termijn’. Dit is een term die in de Algemene wet bestuursrecht is opgenomen en deze redelijke termijn bedraagt acht weken.
Als de overheid niet binnen de vastgestelde termijn beslist, geldt de Wet dwangsom en heeft u recht op een dwangsom van de overheid. Dat is een vastgesteld geldbedrag. Voordat u recht heeft op dat geldbedrag moet u eerst de overheid ‘in gebreke stellen’. Dat betekent dat u per brief moet laten weten dat de overheid een besluit moet nemen en dat de termijn daarvoor verstreken is. De overheid moet dan binnen twee weken alsnog een besluit nemen. Als die termijn voorbij is zonder dat er een besluit is genomen, dan heeft u recht op een dwangsom.
Hoogte dwangsom bij niet tijdig beslissen
In de Wet dwangsom is de hoogte van de dwangsom vastgelegd:
- € 23 per dag voor de eerste 2 weken;
- € 35 per dag voor de volgende 2 weken;
- € 45 per dag voor de overige dagen.
De overheid is voor maximaal 42 dagen een dwangsom verschuldigd en het totaalbedrag is maximaal € 1442,-.
Snijders Bestuursrecht voor advies
Heeft u een last onder dwangsom ontvangen? Of duurt het lang voordat de overheid een besluit neemt op uw aanvraag? Misschien is de wet dwangsom van toepassing en is de overheid een dwangsom verschuldigd. Vraag ons om advies, wij zoeken het graag voor u uit! Neem vrijblijvend contact met ons op.
