Het mededingingsrecht
Mededingingsrecht neemt binnen franchise een bijzondere plaats in. Het is inherent aan een franchiseformule dat een franchisegever de opgebouwde kennis en intellectuele eigendomsrechten beschermt en een uniforme uitstraling van de formule bewaakt. Deze bescherming kan soms te ver gaan en daarmee in strijd zijn met het kartelverbod. In procedures wordt regelmatig een beroep gedaan op mededingingsrecht voor het inroepen van de nietigheid van een clausule in een franchiseovereenkomst.
Een franchisegever beschermt graag de uniforme uitstraling van zijn formule en de opgebouwde kennis. Hij neemt daartoe vaak bepalingen op in de franchiseovereenkomst die franchisenemers beperken in hun commerciële vrijheid (denk bijvoorbeeld aan non-concurrentiebedingen en afnameverplichtingen). Deze bepalingen kunnen op gespannen voet staan met het mededingingsrecht. Het kartelverbod verbiedt namelijk afspraken of contacten tussen ondernemingen die in staat zijn om de concurrentie merkbaar te beperken. Hoe groter de franchiseformule, hoe groter dit gevaar vanwege de merkbaarheid.
Franchiseovereenkomsten: een bijzondere plek in het mededingingsrecht
Franchiseovereenkomsten hebben een bijzondere plek in het mededingingsrecht. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft namelijk bepaald dat wanneer bepalingen van franchiseovereenkomsten noodzakelijk zijn ter bescherming van de knowhow van de franchisegever en de identiteit en reputatie van het franchisenetwerk, deze niet in strijd zijn met het kartelverbod. Daarnaast bestaat er een veilige haven voor sommige verticale franchiseovereenkomsten in de Groepsvrijstellingsverordening. Indien het marktaandeel op de relevante markt(en) van zowel de franchisegever als de franchisenemer niet meer dan 30% bedraagt en de overeenkomst geen zogeheten hardcore beperkingen bevat, valt de overeenkomst niet onder het kartelverbod.
Nieuwe Wet franchise
De Wet franchise laat de mededingingswet nadrukkelijk onverlet. Dit betekent dat de franchisegever en franchisenemer zowel bij de vormgeving van hun contractuele relatie, als de uitvoering ervan rekening moeten houden met de mededingingswet en regels. Dit geldt met name ten aanzien van zowel het Europese kartelverbod als het Nederlandse kartelverbod. Het begrip know how speelt dan weer een belangrijke rol bij het concurrentiebeding.
Meer weten over het mededingingsrecht en de bijbehorende mededingingswet en regels? Neem dan contact met ons op.