Grensarbeid en arbeidsongeschiktheid
Werkgevers in Nederland hebben steeds vaker buitenlandse werknemers in dienst. Denk hierbij bijvoorbeeld aan vrachtwagenchauffeurs of medewerkers in de scheepvaart of de technische sector. Deze werknemers wonen in veel gevallen in Nederland, maar kunnen ook in hun eigen land blijven wonen, terwijl zij voor een Nederlandse werkgever werkzaam zijn.
Wist u, dat deze werknemers in het geval van ziekte onder de sociale verzekeringswetgeving van het werkland vallen en dat u als werkgever ook voor deze werknemers alle inspanningen moet leveren, die in de Wet verbetering Poortwachter staan omschreven? Het UWV maakt bij de beoordeling van de re-integratie inspanningen geen onderscheid tussen Nederlandse of buitenlandse werknemers en kan u een loonsanctie opleggen als uw re-integratie inspanningen onvoldoende blijken.
Wist u, dat u als Nederlandse werkgever ook bij zieke buitenlandse werknemers een financieel risico loopt van 12 jaar? Dit risico doet zich voor als uw zieke buitenlandse werknemer van het UWV een ZW- of WGA-uitkering ontvangt. Het maakt daarbij overigens niet uit of uw werknemer vanuit een vast of tijdelijk dienstverband ziek is geworden.
Veel werkgevers weten niet goed hoe zij de begeleiding en re-integratie van deze werknemers bij ziekte aan moeten pakken. Onderstaand geef ik u daarom een paar tips:
- De medische verzuimbegeleiding gedurende de loondoorbetalingsverplichting dient in principe in het woonland plaats te vinden. Werknemers, die in het buitenland wonen zijn dus niet verplicht om op het spreekuur van de bedrijfsarts in Nederland te komen. De medische verzuimbegeleiding zal in veel gevallen door de huisarts in de woonplaats van de werknemer worden verricht. Het is overigens wel mogelijk om een Nederlandse bedrijfsarts naar het betreffende land te sturen. Dit is echter vaak kostentechnisch niet haalbaar. Ook is het mogelijk dat u met uw werknemer bij het in dienst treden contractueel afspraken maakt over de medische verzuimbegeleiding. .
- Net zoals bij Nederlandse werknemers die ziek worden bent u ook bij zieke buitenlandse werknemers verantwoordelijk voor hun verzuimbegeleiding. In dat kader dient minimaal iedere 6 weken een contactmoment tussen werknemer en werkgever plaats te vinden. De werknemer is echter veelal ver weg en vaak is er ook sprake van een taalbarrière, waardoor de drempel om elkaar te bellen steeds groter wordt. Zorgt u er dus voor dat u een contactpersoon inzet, die goed met uw werknemer kan communiceren en zo nodig uw buitenlandse werknemer op zijn buitenlandse huisadres kan bezoeken. Mijn ervaring is dat hierdoor veel dingen boven tafel komen, die anders misschien over het hoofd worden gezien. Het vertrouwen van werknemers in de begeleiding tijdens ziekte wordt bovendien vergroot en dit zal over het algemeen tot meer medewerking en betere re-integratieresultaten leiden.
- Uiterlijk in het kader van de eerstejaarsevaluatie dient u in kaart te brengen of het nog voldoende aannemelijk is dat uw werknemer zijn eigen (eventueel aangepaste) werkzaamheden kan hervatten of dat (ook) binnen of buiten uw bedrijf gezocht moet worden naar ander passend werk. Hiervoor schakelt u een arbeidsdeskundige in. Probeert u dan vooral een arbeidsdeskundige te vinden, die uw werknemer in diens moedertaal persoonlijk spreekt (bij voorkeur tijdens een huisbezoek in het woonland). Dit levert u veel concrete informatie op, verstevigt het contact met de werknemer en het kan bevorderlijk werken voor de uiteindelijke re-integratie van uw werknemer.
- In veel gevallen kan de werknemer niet meer terugkeren in de eigen functie of in een andere functie binnen uw bedrijf en is hij aangewezen op re-integratie bij een andere werkgever. Het UWV acht een reistijd van maximaal 1,5 uur enkele reis naar een nieuwe werkplek acceptabel voor werknemers. Veelal geldt voor zieke buitenlandse werknemers, die in het buitenland verblijven, dat de reisduur te lang is en er bij zijn eigen Nederlandse werkgever geen passende arbeidsmogelijkheden bestaan. Hierdoor zal de werknemer in de meeste gevallen aangewezen zijn op re-integratie-inspanningen in zijn woonland. Het UWV verlangt in dergelijke gevallen dat de re-integratie wordt gericht op passende arbeid bij een werkgever in het woonland.
- De wetgeving op het gebied van Sociale zekerheid verschilt binnen de landen van de Europese Unie aanzienlijk van elkaar. Het zal dan ook in veel gevallen lastig zijn om een tegenhanger te vinden voor de commerciële re-integratiebedrijven, die Nederland kent. In Duitsland bijvoorbeeld kunt u proberen een traject te organiseren via de Integrationsfachdiensten, instellingen die zonder winstoogmerk proberen mensen met een beperking weer aan het werk te helpen. De werkwijze van deze instellingen is vergelijkbaar met die van een re-integratiebureau in Nederland. Ook de kosten van een dergelijk traject zijn vergelijkbaar met de kosten in Nederland. In Tsjechië verloopt de re-integratie bijvoorbeeld via het arbeidsbureau aldaar. Om hiervoor in aanmerking te komen moet echter eerst aan bepaalde voorwaarden worden voldaan. En zo kent ieder land binnen de EU zijn eigen wegen, die u kunt bewandelen om uw zieke werknemer te re-integreren. Mogelijk kunt u uw werknemer tot het einde van uw loondoorbetalingsverplichting bij een werkgever in het woonland detacheren of kan er eerst een proefplaatsing worden geregeld. Het is van belang dat u hiervoor de juiste juridische kaders hanteert. Laat u ook op dit vlak goed adviseren.
- Zorgt u er in ieder geval voor dat uw zieke werknemer zich als werkzoekende inschrijft bij de plaatselijke tegenhanger van het UWV werkbedrijf. Die inschrijving is over het algemeen gratis en kan vaak online worden geregeld, eventueel gevolgd door gesprekken met een medewerker aldaar. En blijf minstens iedere 6 weken contact houden met uw werknemer over de voortgang van zijn re-integratie inspanningen. Help uw zieke werknemer aan het einde van het traject vervolgens ook met het invullen van de WIA-aanvraag. Mocht uw werknemer namelijk een onvolledig re-integratie dossier bij het UWV opleveren, dan kan het UWV u een loonsanctie opleggen.
Mocht u naar aanleiding van dit nieuwsartikel nog vragen hebben dan kunt u gerust contact met ons opnemen. (Auteur Kirsten Janssen, arbeidsdeskundige. Partner van Snijders Advocaten)