Schulden na overlijden: hoe zit het?
Het verdelen van een erfenis is op zichzelf al een ingewikkelde aangelegenheid, maar op het moment dat er sprake is van schulden van de erflater wordt het nog vervelender. Op het moment dat er geen testament is opgesteld kan het onduidelijk zijn wie er opdraait voor de schulden na overlijden. Het is niet zo dat de erfgenaam automatisch aansprakelijk is, uitzonderingen daargelaten.
Met een ‘nalatenschap’ wordt bedoeld het totaal aan vermogen en schulden. Dikwijls is het pas na een aantal maanden duidelijk hoeveel financiële middelen er daarvan overblijven. Indien het totaalbedrag minder is dan wat er aan vermogen is nagelaten, is de erfenis negatief en derhalve een schuld.
Erfenis weigeren of (beneficiair) aanvaarden?
De vraag of u de eventuele schulden na overlijden ook daadwerkelijk dient te betalen hangt af van uw eigen keuze om de erfenis te aanvaarden of te weigeren. Indien iemand een erfenis zuiver aanvaardt zal diegene moeten meebetalen aan de schuld, zelfs als dat uit het privévermogen moet. Op het moment dat iemand de erfenis weigert te aanvaarden, weigert hij of zij ook de schuld. Beide opties zijn, zodra het besluit is genomen, definitief. Een derde optie is om de erfenis beneficiair te aanvaarden. Daartoe kan men besluiten als het voor de erfgenaam niet duidelijk is of de erfenis schulden omvat. De erfgenaam krijgt dan een termijn van drie maanden om uit te zoeken of er een schuld is. Na het verstrijken van voornoemde termijn mag de erfgenaam beslissen om de schuld te aanvaarden of te weigeren. In de meeste situaties kan het dus geen kwaad om een erfenis beneficiair te aanvaarden. De erfgenaam moet dan wel altijd drie maanden wachten op het eventueel overgebleven vermogen. Dat wachten is van groot belang. In geval de erfgenaam in de tussentijd bijvoorbeeld al inboedel heeft verkocht, kan de rechter dat zien als een zuivere aanvaarding van de erfenis. Dat heet dan een stilzwijgende aanvaarding. De erfgenaam gedraagt zich feitelijk als erfgenaam en erft derhalve tevens eventuele schulden na overlijden.
Wie voldoet de schulden na het overlijden van de erflater?
In beginsel voldoet de erfgenaam die de nalatenschap heeft aanvaard de schulden na het overlijden van de erflater. Indien een erfgenaam de nalatenschap weigert, dient de volgende in lijn een keuze te maken. In geval de kinderen ook hebben geweigerd, wordt een beroep gedaan op de kleinkinderen. Op het moment dat iedereen weigert om de nalatenschap te aanvaarden, wordt een eventuele schuld oninbaar en hebben schuldeisers niemand om het bedrag op te verhalen.
De volgorde is als volgt:
- Echtgenoot of geregistreerd partner
- Kinderen
- Ouders
- Broers en zussen
- Grootouders
- Overgrootouders
- De Nederlandse Staat
Indien niemand de nalatenschap aanvaardt, is uiteindelijk de Nederlandse Staat aansprakelijk voor de schulden die de erflater nalaat na overlijden.
Schulden na het overlijden
In geval een vader of moeder komt te overlijden, gaat de nalatenschap eerst naar de echtgenoot of geregistreerd partner. Indien die er niet (meer) is gaat de nalatenschap van rechtswege naar de kinderen. Ook in het geval dat de nalatenschap een schuld is.
De schulden die een partner achterlaat, gaan van rechtswege over op de overgebleven echtgenoot. Echter, ook hiervoor geldt: op het moment dat er onbekende schulden zijn, kan daarvoor een ontheffing worden aangevraagd. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat er online schulden zijn waarvan de partner niet op de hoogte is. Indien er minder schuld is dan vermogen, erft u een positieve nalatenschap en derhalve ook de schulden. Het is gebruikelijk dat de schulden van de overledene direct na overlijden voldaan worden.
Indien de overledene geen partner dan wel kinderen heeft zal de erfenis van rechtswege over gaan op andere familieleden. Als er sprake is van een schuld kunnen schuldeisers derhalve ook bij zussen en/of broers aankloppen, bijvoorbeeld als de ouders overleden zijn of indien laatstgenoemden de erfenis hebben geweigerd. Als uw broer of zus is komen te overlijden en u de erfenis heeft aanvaard, kunt u derhalve tevens aansprakelijk worden gehouden voor de schulden. Maar ook hier geldt: indien er schulden zijn waarmee u niet bekend kon zijn, kunt u bij de kantonrechter binnen drie maanden ontheffing aanvragen voor deze schulden na overlijden.
Kwijtschelden schulden na overlijden
De enige schuld die van rechtswege wordt kwijtgescholden bij overlijden is een studieschuld bij Dienst Uitvoerend Onderwijs (DUO). Op het moment dat de studieschuld nog niet is afgelost bij overlijden vervalt het volledige schuldbedrag.
Neem contact met ons op
Hebt u hulp nodig bij het afwikkelen van een nalatenschap? Of hebt u te maken met een negatieve nalatenschap? Schroom dan niet en neem vrijblijvend contact op met een van onze incasso advocaten. Wij denken graag met u mee.
