Verbod op nevenwerkzaamheden niet rechtsgeldig, tenzij…
Een verbod op nevenwerkzaamheden is vanaf 1 augustus a.s. niet langer rechtsgeldig, tenzij de werkgever zich kan beroepen op een objectieve rechtvaardigingsgrond. Wat wijzigt er precies? Wat mag nog wel en wat niet? Wij geven hieronder een aantal tips & tricks!
Wat verandert er?
De hoofdregel ‘een verbod mag niet, tenzij’ en het aanwezig moeten zijn van een objectieve rechtvaardigingsgrond om nevenwerkzaamheden te verbieden zijn dus nieuw. De objectieve rechtvaardigingsgrond mag vooraf worden vastgelegd (bijv. in de arbeidsovereenkomst), maar hoeft niet. De werkgever mag per voorkomend geval bekijken of hij een objectieve rechtvaardigingsgrond heeft.
Voorbeelden van objectieve rechtvaardigingsgronden zijn:
- de gezondheid en veiligheid;
- de bescherming van vertrouwelijkheid van bedrijfsinformatie;
- de integriteit van overheidsdiensten;
- het overtreden van een wettelijk voorschrift, zoals de Arbeidstijdenwet; of
- het vermijden van belangenconflicten.
Een voorbeeld
Een werknemer werkt fulltime als arts. Daarnaast werkt hij een aantal avonden/nachten als dj in een club. De werkgever zou deze nevenwerkzaamheden mogelijk kunnen verbieden op grond van twee objectieve rechtvaardigingsgronden: 1) door beide functies uit te oefenen wordt de Arbeidstijdenwet overtreden en 2) het uitoefenen van beide functies levert ook een gezondheids- en veiligheidsrisico op, omdat de werknemer (een deel van de week) te weinig slaap krijgt en de kans daardoor groter is dat hij fouten maakt in zijn werkzaamheden als arts.
Tips & tricks
- de wijziging geldt voor zowel bestaande als voor toekomstige (collectieve) arbeidsovereenkomsten. Check voor 1 augustus 2022 dus jullie standaard nevenwerkzaamhedenbedingen (of eigenlijk de gehele arbeidsovereenkomst gelet op de overige wijzigingen) en pas deze waar nodig aan. Wij raden aan om op te nemen dat werknemers vooraf toestemming moeten vragen voor het verrichten van nevenwerkzaamheden (in plaats van een verbod op nevenwerk). Houd er wel rekening mee dat het onthouden van toestemming vanaf 1 augustus 2022 dus alleen nog is toegestaan als de werkgever dat op voorhand heeft bedongen en een beroep kan doen op een objectieve rechtvaardigingsgrond.
- als in bestaande arbeidsovereenkomsten een absoluut verbod op nevenwerkzaamheden staat (lees: nevenwerkzaamheden zijn verboden), dan is het aan te raden om een addendum bij de arbeidsovereenkomst op te nemen met daarin een bepaling dat voor nevenwerkzaamheden vooraf toestemming moet worden gevraagd (zie hiervoor). Voor het sluiten van een addendum heb je wel medewerking van werknemers voor nodig, eenzijdig wijzigen is niet mogelijk.
- reageer na 1 augustus 2022 altijd schriftelijk en gemotiveerd op een verzoek om toestemming voor nevenwerkzaamheden. Wijs een verzoek niet af, tenzij je een objectieve rechtvaardigingsgrond kunt aanvoeren. Deze moet aanwezig zijn op het moment van afwijzen van het verzoek.
- twijfel je of er een objectieve rechtvaardigingsgrond is? Bijvoorbeeld omdat je niet weet hoeveel tijd de werknemer kwijt zal zijn aan zijn nevenfunctie? Vraag dit dan eerst goed uit bij de werknemer, ook omdat de werkgever ervoor verantwoordelijk is dat de werknemer het maximaal aantal gewerkte uren niet overschrijdt (de werkgever kan bij overtreding van de Arbeidstijdenwet worden gesanctioneerd!).
Vragen over dit onderwerp? Neem gerust contact met ons op!