De Bitcoin, echt geld of niet?
JOR 2018/154
Op 14 februari 2018 heeft de rechtbank Amsterdam een baanbrekende uitspraak gedaan. Betrokken was Koinz Trading. De eerste bitcoin “fabriek” in Nederland. Bij iedere transactie in bitcoins kan er door een externe partij gemined worden. Hiervoor ontvangt de “winnaar” van die ronde een (kleine) vergoeding in bitcoins die automatisch op diens rekening wordt bijgeschreven. Bij Koinz Trading was de werkwijze als volgt: tegen betaling van een beheersvergoeding werden zogeheten miningcomputers van derde partijen ingezet die bitcoins produceerden. Aan het einde van iedere maand zou er uitbetaald worden in bitcoins of in euro’s. Uitbetaling bleef op een gegeven moment uit en toezeggingen tot betaling werden niet nagekomen. Nu Koinz Trading verkeerde in de positie van te hebben opgehouden te betalen is faillissement aangevraagd.
Pluraliteit van schuldeisers of niet?
De rechter die diende te oordelen of er sprake was van pluraliteit van schuldeisers stond voor een ingewikkelde vraag. Is een vordering tot uitbetaling van bitcoins aan te merken als een vordering in de zin van de Faillissementswet? Ja, zo oordeelde de rechtbank Amsterdam. De rechtbank overweegt:
“Een bitcoin bestaat, zo begrijpt de rechtbank, uit een unieke, digitaal versleutelde reeks van cijfers en letters opgeslagen op de harde schijf van de computer van de rechthebbende. Bitcoins worden “geleverd” door het verzenden van bitcoins van de ene wallet naar de andere wallet. Bitcoins zijn op zichzelf staande waardebestanden, de bij een betaling rechtstreeks door de betaler aan de begunstigde worden geleverd. Hieruit volgt dat een bitcoin een waarde vertegenwoordigt en overdraagbaar is. Naar het oordeel van de rechtbank vertoont het hiermee kenmerken van een vermogensrecht. Een vordering tot betaling in bitcoin is dus te beschouwen als een vordering die voor verificatie in aanmerking komt”.
Kortom, de rechtbank is van oordeel dat tussen partijen een verbintenis bestond die strekt tot betaling. Of dat nu betaling in euro’s of in bitcoins is maakt de beantwoording van die vraag niet anders. De civielrechtelijke verplichting tot betaling stond hiermee vast. Nu aan de betalingsverplichting niet werd voldaan is het vorderingsrecht een feit.
De aanvrager van het faillissement van Koinz Trading heeft aangetoond dat er meerdere partijen onbetaald zijn gebleven en vorderingen hadden tot uitbetalen in bitcoins. De vraag of een faillissement kan worden uitgesproken op basis van (steun)vorderingen in bitcoins moet dus met “ja” worden beantwoord.
Maatschappelijke opvattingen
Of er nu sprake is van “echt” geld, daar blijven de meningen over verdeeld. Volgens banken valt de bitcoin (of iedere andere cryptomunt) niet onder de definitie van geld. Geld is immers gedefinieerd als een wettig betaalmiddel. Vooralsnog kun je immers je brood bij de bakker nog niet afrekenen in bitcoins. Misschien is door de uitspraak van de rechtbank Amsterdam wel een weg ingeslagen die de ontwikkelingen doet versnellen.
Het houdt de gemoederen in ieder geval bezig: de bitcoin (of eigenlijk iedere cryptomunt), die enerzijds heel ongrijpbaar is en anderzijds voor steeds meer mensen realiteit. Wat de koersen ook doen, de bitcoin is er en zal, zo zijn de verwachtingen, niet meer verdwijnen.
Heeft u hierover nog vragen neem dan contact op.