Echtgenoot bij concurrent: reden tot ontbinding arbeidsovereenkomst?
In Nederland is ontbinding van de arbeidsovereenkomst mogelijk als : i) sprake is van een voldragen ontslaggrond en ii) herplaatsing in een passende functie, al dan niet met behulp van scholing, niet mogelijk is.
H-grond ontslag
De wet kent een opsomming van ontslaggronden. Eén daarvan is de h-grond, die luidt: ‘andere dan de hiervoor genoemde omstandigheden die zodanig zijn dat van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren’. In normale taal: de restgrond. Als voorbeelden voor deze ontslaggrond zijn gegeven: detentie, illegaliteit van de werknemer of het niet beschikken over een tewerkstellingsvergunning. De h-grond is overigens niet bedoeld voor het repareren van een gebrek in bijvoorbeeld een disfunctioneringsdossier.
Een voorbeeld uit de praktijk
In een kwestie bij rechtbank Midden-Nederland kwam de vraag aan de orde of sprake is van een h-grond, als de echtgenoot van de betreffende werknemer bij de concurrent werkt. Het mag niet verbazen, anders zouden wij er geen blog aan wijden, dat de rechter in dit geval oordeelde dat inderdaad de h-grond voldragen is. Wat speelde er hier?
In dit geval ging het om een administratief medewerkster, wiens echtgenoot 25 jaar bij de werkgever heeft gewerkt. De echtgenoot is na zijn vertrek gaan werken bij een concurrent van de werkgever. Na het vertrek van haar echtgenoot, mocht werknemer niet meer thuiswerken. Werknemer heeft vervolgens een verzoek tot thuiswerken gedaan. Partijen twisten of werknemer daarbij ook heeft aangegeven dat ze het gevoel had dat ze niet meer werd vertrouwd en dat ze heeft gevraagd het vertrouwen in haar uit te spreken.
De rechter oordeelt uiteindelijk dat het begrijpelijk is dat de werkgever zich zorgen maakt dat concurrentiegevoelige informatie via de echtgenoot bij de concurrent terecht komt. Geringe informatie kan al van belang zijn, omdat de werkgever vaak via aanbestedingen werk binnenhaalt. De aankoop van een machine kan dan al aanleiding zijn voor de echtgenoot om te realiseren dat de werkgever een inschrijving voor een bepaalde aanbesteding overweegt. Daarnaast heeft de werknemer vanuit haar administratieve functie toegang tot veel concurrentiegevoelige informatie. Hoewel de rechter niet twijfelt aan de integriteit of betrouwbaarheid van de werknemer, kan concurrentiegevoelige informatie onbedoeld bij de concurrent terecht komen. Dat maakt volgens rechter dat de arbeidsovereenkomst tot een einde moet komen.
De werknemer wierp nog op dat ontbinding van de arbeidsovereenkomst een inbreuk op haar persoonlijke levenssfeer – dit is een grondrecht – oplevert. Daar gaat de rechter niet in mee, omdat in dit geval niet het huwelijk voor ontbinding van de arbeidsovereenkomst zorgt, maar de specifieke samenloop van omstandigheden.
Conclusie
Wat kunnen we leren van deze kwestie? Allereerst: het werken van een echtgenoot bij een concurrent an sich levert geen grond voor ontslag op. Ten tweede: specifieke omstandigheden, ook als je denkt dat er geen ontslag mogelijk is, kunnen een ontslag rechtvaardigen. Ten derde: ik mis hier een opmerking over beleid. Het is aan te raden om beleid te hebben over: i) relaties op de werkvloer en ii) wat te doen als een relatie bij een concurrent werkt. Kortom, interessante uitspraak en wederom lessen voor de praktijk!
