(Gedwongen) koop/verkoop van aandelen in een besloten vennootschap (B.V.)
Dagelijks worden er B.V. ’s opgericht die één of meerdere aandeelhouders hebben. Maar wat nu als de aandeelhouders (noodgedwongen) uit elkaar wensen te gaan? In dit artikel zal daar kort op worden ingegaan, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen vrijwillige koop/verkoop en gedwongen koop/verkoop.
Vrijwillige koop/verkoop
Van een vrijwillige koop/verkoop is sprake indien een aandeelhouder vrijwillig zijn aandelen wenst te verkopen. De bepalingen zoals die zijn vastgelegd in de statuten van de B.V. en/of eventuele afspraken tussen de aandeelhouders zoals vastgelegd in een aandeelhoudersovereenkomst kunnen daarbij een rol spelen. Zo is in de statuten vaak een blokkeringsregeling opgenomen, welke kort gezegd inhoudt dat aandelen eerst aan de andere aandeelhouders moeten worden aangeboden alvorens ze aan een derde kunnen worden verkocht. In de aandeelhoudersovereenkomst zijn vaak bepalingen opgenomen met daarin de afspraken over hoe de aandeelhouders dienen om te gaan met een (verplichte) aanbieding van aandelen. Het is dus raadzaam om, alvorens aandelen aan te bieden, altijd eerst even goed de statuten en, indien deze er is, aandeelhoudersovereenkomst erop na te slaan.
Naast een vrijwillige koop/verkoop is er in de praktijk vaak sprake van een geschil tussen aandeelhouders op grond waarvan de aandeelhouders niet langer met elkaar door wensen te gaan. Vaak leidt dit er uiteindelijk toe dat een van de aandeelhouders de andere aandeelhouder(s) wil uitkopen, zonder dat daar een gerechtelijke procedure aan te pas komt. Helemaal vrijwillig is dit uiteraard niet, maar in de praktijk wordt het hier vaak wel onder geschaard aangezien de betrokken aandeelhouders er onderling uit zijn gekomen wat betreft de overname van aandelen.
Gedwongen koop/verkoop
Naast de afspraken die aandeelhouders eventueel onderling hebben gemaakt in een aandeelhoudersovereenkomst (zie ook hiervoor onder het kopje “vrijwillige koop/verkoop) en/of zijn vastgelegd in de statuten van de B.V. over het in bepaalde gevallen verplicht moeten aanbieden of overnemen van aandelen, biedt de wet mogelijkheden op grond waarvan een aandeelhouder kan worden gedwongen om aandelen te kopen of verkopen. Het betreft de zogenaamde geschillenregeling en uitkoopregeling.
Geschillenregeling
De geschillenregeling kent twee verschillende regelingen, namelijk de uitstotingsregeling en de uittredingsregeling. Hieronder zal kort worden ingegaan op de uitstotingsregeling en de uittredingsregeling.
Uitstotingsregeling
De uitstotingsregeling is van toepassing indien een aandeelhouder door zijn gedragingen het belang van de B.V. dusdanig schaadt dat het niet langer redelijk is dat deze aandeelhouder aandelen blijft houden in de B.V. Indien een dergelijke situatie zich voordoet, kunnen de andere aandeelhouders in het belang van de B.V. vorderen dat de betreffende aandeelhouder zijn aandelen verplicht moet verkopen. Een dergelijke vordering dient te worden ingesteld bij de civiele rechter, waarbij heeft te gelden dat deze enkel kan worden ingesteld indien één of meer aandeelhouders gezamenlijk tenminste een derde van het geplaatste kapitaal van de aandelen in hun bezit hebben. Dit blijkt in de praktijk nog weleens een struikelblok te zijn, bijvoorbeeld in het geval dat er één grote aandeelhouder is die het belang van de B.V. schaadt maar die meer dan twee derde van het geplaatste kapitaal van de aandelen in zijn bezit heeft.
Uittredingsregeling
De uittredingsregeling is van toepassing indien een aandeelhouder zodanig in zijn rechten wordt geschaad door zijn gedragingen van zijn medeaandeelhouder(s) dat in redelijkheid van de betreffende aandeelhouder niet langer kan worden verlangd dat hij aandelen blijft houden in de B.V. Een dergelijke vordering dient door de betreffende aandeelhouder te worden ingesteld bij de civiele rechter.
Uitkoopregeling
Zoals hiervoor al uiteen is gezet, bestaat er naast de geschillenregeling ook nog de uitkoopregeling. Een grote aandeelhouder die tenminste 95% van het geplaatste kapitaal van de aandelen in zijn bezit heeft kan, met behulp van de uitkoopregeling, de kleine aandeelhouders uitkopen. Overigens geldt deze regeling niet voor bijzondere aandelen. De uitkoopregeling komt bijvoorbeeld aan bod in het kader van een overnametraject.
Voor de uitkoopregeling geldt ook dat een dergelijke vordering door de betreffende aandeelhouder dient te worden ingesteld bij de civiele rechter.
Koopprijs
Zowel bij vrijwillige- als gedwongen koop/verkoop heeft vanzelfsprekend te gelden dat er een koopprijs dient te worden bepaald voor de aandelen die uiteindelijk worden overgedragen. Indien de betrokken aandeelhouders onderling overeenstemming bereiken over de te betalen prijs maakt dat het overnameproces een stuk eenvoudiger. Dit is vaak het geval bij een vrijwillige koop/verkoop. In geval van gedwongen koop/verkoop komen de aandeelhouders er vaak onderling niet uit en zal de koopprijs uiteindelijk dienen te worden bepaald door één of meerdere deskundigen.
Wilt u vrijwillig uw aandelen verkopen, wilt u een aandeelhouder uitkopen of heeft u een geschil met uw medeaandeelhouder(s) over de overname van aandelen? Dan staan wij u uiteraard graag bij. Voor meer informatie kunt u contact met ons opnemen.
