Schulden na overlijden: hoe zit het met een vordering op een overleden persoon?
Voor schuldeisers is het niet altijd even makkelijk om hun vordering op een overleden persoon te incasseren. Natuurlijk wil je dat je vordering alsnog wordt voldaan. Gelukkig hoeft het overlijden van een schuldenaar niet te betekenen dat je vordering nu in rook opgaat. Het is dan de vraag wie je kunt aanspreken en hoe je daar precies achter komt. In deze blog vertel ik alles over schulden na overlijden en de vordering op een overleden persoon.
In beginsel is het zo dat een vordering op een overleden persoon overgaat op de erfgenamen. Dit heet juridisch ‘overgang van schulden onder algemene titel’. Belangrijk is vervolgens of de erfgenamen de nalatenschap aanvaarden. Indien er sprake is van verwerping, kan de betreffende persoon niet worden aangesproken voor de schulden na overlijden. In geval er sprake is van een zuivere aanvaarding, kan de erfgenaam in zijn privé vermogen worden aangesproken, alsmede kan het nalatenschapsvermogen worden aangesproken. In het geval van een beneficiaire aanvaarding door één van de erfgenamen ontstaat er een afgescheiden nalatenschapsvermogen.
Erfgenamen hebben derhalve een ‘erfkeuze’ en mogen uit drie opties kiezen:
- Erfenis zuiver aanvaarden
Erfgenamen die een erfenis zuiver aanvaarden, krijgen alle bezittingen en schulden van de overleden persoon. Ook wanneer het totaalbedrag aan schulden hoger is dan de bezittingen. De erfgenamen draaien dan zelf op voor de overgebleven schulden na overlijden. - Erfenis verwerpen
De erfgenamen zijn niet betrokken bij de afwikkeling. Zij ontvangen niets, maar zijn ook niet aansprakelijk voor schulden. - Erfenis beneficiair aanvaarden
Als erfgenamen niet zeker weten of er schulden zijn, kunnen zij voor ‘beneficiair aanvaarden’ kiezen. Het is eigenlijk aanvaarden onder voorbehoud van eventuele schulden. De erfgenamen kunnen bij een beneficiaire aanvaarding nooit persoonlijk verantwoordelijk worden gehouden voor schulden uit de nalatenschap. Zij hebben dus wél de lusten, maar niet de lasten. Voor deze laatste optie wordt dikwijls gekozen als het vermoeden bestaat dat de schulden hoger zijn dan de bezittingen/vermogen van de nalatenschap.
Hoe wordt de vordering geïncasseerd?
Maar hiermee is de vraag nog niet beantwoord hoe de vordering precies geïncasseerd kan worden. Allereerst is het zo dat er na het overlijden een termijn van beraad geldt van drie maanden. Binnen voornoemde termijn kan een schuldeiser geen vorderingen incasseren. Na het verstrijken van deze termijn kan hij zich wel gaan verhalen op het nalatenschapsvermogen en tevens op het privé vermogen van erfgenamen die zuiver hebben aanvaard.
Om helder te krijgen wie de erfgenamen zijn en of er een executeur of gemachtigde is die erfgenamen vertegenwoordigd, kan het boedelregister worden geraadpleegd. In het boedelregister staat de notaris geregistreerd die bij de afwikkeling van de nalatenschap is betrokken. Bij deze notaris kan verdere informatie worden ingewonnen omtrent de vererving van de nalatenschap. Indien de notaris een verklaring van erfrecht heeft opgesteld waarin staat opgenomen wie de erfgenamen zijn en of er een testament is gemaakt, dient hij een afschrift daarvan aan de schuldeiser te overhandigen. De schuldeiser dient dan wel aannemelijk te maken dat hij een vordering heeft op de nalatenschap. De schuldeiser kan zijn vordering vervolgens indienen bij degene die volgens de verklaring van erfrecht aangewezen is als beschikkingsbevoegde over de nalatenschap. Indien er niets in het boedelregister staat opgenomen en/of er geen verklaring van erfrecht is opgemaakt, kan de schuldeisers een willekeurige notaris verzoeken om een verklaring van erfrecht op te stellen. Aan een erfrechtverklaring zijn echter wel kosten verbonden die voor rekening komen van de schuldeiser. Deze kosten kan hij mogelijk wel verhalen op de nalatenschap als redelijk gemaakte incassokosten. Na indiening van de vordering bij de beschikkingsbevoegde over de nalatenschap en na het verstrijken van de termijn van drie maanden zal de vordering in beginsel moeten worden voldaan. Indien er sprake is van een negatieve nalatenschap zal deze vereffend moeten worden. Dat houdt in dat alle schuldeisers in kaart moeten worden gebracht en er vervolgens conform een bepaalde rangorde uitbetaald wordt. De vereffening van een nalatenschap is vergelijkbaar met een faillissementsproces. De uitbetaling aan schuldeisers vindt in principe plaats na het verbindend worden van een uitdelingslijst. De vereffening van de nalatenschap vindt plaats in het belang van de gezamenlijke schuldeisers. Indien er geen beschikkingsbevoegde persoon is die de nalatenschap beheerd of de erfgenamen deze onbeheerd laten, kan de rechtbank verzocht worden om een vereffenaar te benoemen die de nalatenschap gaat afwikkelen.
Neem contact met ons op
Is er sprake van schuld na overlijden en heeft u hulp nodig bij het verhalen van uw vordering op een overleden persoon of het instellen van een vordering jegens een erfgenaam? Of hebt u te maken met een negatieve nalatenschap? Schroom dan niet en neem vrijblijvend contact op met een van onze incasso advocaten. Wij denken graag met u mee.
