Vrije advocaatkeuze
Veel particulieren en ondernemers hebben een rechtsbijstandsverzekering waarvoor, sinds het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (“Hof”) van 7 november 2013, heeft te gelden dat een verzekerde, mits de kwestie onder de dekking valt, een eigen advocaat kan inschakelen vanaf het moment dat hij/zij in een gerechtelijke of administratieve procedure betrokken wordt. Datzelfde Hof heeft op 14 mei 2020 opnieuw arrest gewezen (arrest met zaaknummer C-667/18), waarin het kort gezegd heeft geoordeeld dat onder het begrip “gerechtelijke procedure” dient te worden verstaan “elke fase die kan leiden tot een procedure bij een rechterlijke instantie, zelfs een voorafgaande fase”. Volgens het Hof kan het begrip “gerechtelijke procedure” niet worden beperkt tot uitsluitend niet-administratieve procedures voor een gerecht in eigenlijke zin, ook niet door een onderscheid te maken tussen de voorbereidende fase en de besluitfase van een dergelijke procedure.
Het arrest van het Hof impliceert dat, zodra een verzekerde een kwestie meldt bij zijn/haar rechtsbijstandsverzekeraar, de verzekerde gelijk het recht zou moeten hebben om een eigen advocaat in te schakelen aangezien er dan immers sprake is van een situatie die tot een gerechtelijke procedure zou kunnen leiden.
Weliswaar betrof de procedure waarin het Hof arrest heeft gewezen een Belgische zaak, maar van belang is dat het Hof uitlegt hoe de Europese richtlijn waar de zaak betrekking op heeft (Richtlijn 2009/138) dient te worden uitgelegd. De uitleg van een Europese richtlijn beperkt zich niet tot één specifiek land, maar is van invloed op alle Europese landen, dus ook Nederland.
De reactie van de Nederlandse verzekeraars (“Verbond van Verzekeraars”) liet niet lang op zich wachten. Het Verbond van Verzekeraars stelt zich op het standpunt dat de uitspraak van het Hof niet van toepassing is op Nederlandse rechtsbijstandverzekeringen omdat, in tegenstelling tot België, in Nederland geen sprake zou zijn van een wettelijk geregelde en met waarborgen omklede bemiddelingsprocedure. U zult begrijpen dat het laatste woord hierover nog niet is gezegd en, naar alle waarschijnlijkheid, een gerechtelijke procedure uitkomst zal moeten gaan bieden.