Alles over proceskosten en de proceskostenvergoeding
Wat zijn proceskosten? De kosten die door een partij worden gemaakt in een rechtszaak worden proceskosten genoemd. De proceskosten zien bijvoorbeeld op deurwaarderskosten, het griffierecht (de kosten voor het aanbrengen van een zaak bij een gerechtelijke instantie), de kosten van een advocaat of ander soort gemachtigde, de kosten van een voorlopig getuigenverhoor en de nakosten. Wat proceskosten zijn, spreekt dus aardig tot de verbeelding.
Proceskostenvergoeding
Een veel gestelde vraag is wie de proceskosten voor het voeren van een procedure betaalt. In principe dragen de betrokken partijen bij een rechtszaak in eerste instantie hun eigen proceskosten. De wet geeft de rechter echter ook een mogelijkheid om een partij een proceskostenvergoeding toe te kennen door de andere partij te veroordelen tot betaling van de proceskosten van een andere partij. Dat heet een proceskostenveroordeling.
De rechter zal de in het ongelijk gestelde partij of de meest in het ongelijk gestelde partij, veroordelen in de kosten van de procedure. Makkelijk gezegd: verliezende partij krijgt dus een proceskostenveroordeling tegen zich te horen en de winnende partij maakt dus aanspraak op een proceskostenvergoeding. Dat gaat echter niet zóver dat de partij de daadwerkelijk gemaakte proceskosten van zijn wederpartij moet betalen. Het is weliswaar een proceskostenvergoeding maar dat is geen algehele vergoeding van kosten. Het is dus ook niet zo dat de verliezende partij met zowel de nota van zijn eigen advocaat als met de nota van de advocaat van zijn wederpartij wordt opgescheept. De regels omtrent de proceskostenvergoeding en proceskostenveroordeling hebben die situatie willen voorkomen. Een partij mag namelijk niet afgeschrikt worden in het starten van een gerechtelijke procedure enkel vanwege de mogelijkheid dat hij met een grote – en vooraf niet te begroten – kostenpost komt te zitten als hij de zaak verliest.
Een proceskostenveroordeling wordt om die reden in veruit de meeste gevallen uitgesproken op basis van standaardtarieven. De tarieven voor ambtshandelingen van deurwaarders zijn gestandaardiseerd. De kosten van het griffierecht zijn gestandaardiseerd. En de salariskosten voor de advocaat zijn in zoverre ook gestandaardiseerd, door middel van het zogenaamde liquidatietarief. De hoogte van het belang van de zaak, het aantal verrichte proceshandelingen en de moeilijkheidsgraad van de zaak bepalen de hoogtes van de bedragen voor het advocaten- of gemachtigdesalaris. Op die manier kan een partij op voorhand al een grove inschatting maken wat de door hem te betalen kosten kunnen zijn bij verlies, maar ook op wat voor proceskostenvergoeding hij grofweg kan rekenen bij winst. Bij winst kan de winnende partij tenslotte de tegen zijn wederpartij uitgesproken proceskostenveroordeling gaan uitwinnen.
In de eis van de dagvaarding worden doorgaans de proceskosten al mee gevorderd, naast de hoofdvordering. De gedaagde partij zal op zijn beurt in zijn verweer een proceskostenveroordeling tegen zijn wederpartij verlangen. Als een partij is vergeten om de proceskosten te vorderen kan de rechter ook uit zichzelf een proceskostenveroordeling uitspreken in het vonnis of het arrest.
Proceskosten bij de kantonrechter en in hoger beroep
De proceskosten bij de kantonrechter zijn iets anders dan bij de rechtbank. Ook de proceskosten in hoger beroep verschillen van de proceskosten bij de rechtbank. Bij de kantonrechter kun je zonder advocaat of gemachtigde procederen en hoeft de gedaagde partij bovendien geen griffierecht te betalen. Indien de gedaagde partij die zonder gemachtigde procedeert bij de kantonrechter de zaak wint, zal de rechter doorgaans geen proceskostenvergoeding hoeven toe te kennen. De proceskosten van de gedaagde partij zijn in veel gevallen dan namelijk nihil. Indien de gedaagde partij de zaak verliest, dan zal hij het griffierecht dat de eisende partij heeft betaald moeten vergoeden, of, in voorkomend geval, het bedrag aan griffierecht moeten vergoeden, ter hoogte van het griffierecht dat hij (gedaagde partij) zelf zou hebben moeten betalen als hij eiser was geweest. De rechter kan in dat laatste geval daartoe oordelen indien hij daarvoor, gelet op de proceshouding van de eisende partij, aanleiding ziet.
Vragen over proceskosten
Advocaten zullen u voorafgaand aan een procedure altijd dienen te informeren over de kosten daarvan. Informatie over de proceskosten daaronder begrepen. De advocaten van Snijders Litigation beantwoorden uw vragen met betrekking tot de proceskosten en de proceskostenvergoeding in een procedure. Neem vrijblijvend contact met ons op.
