Scheiden en getrouwd onder huwelijkse voorwaarden
Huwelijkse voorwaarden
Op het moment dat u besluit te gaan trouwen, kunt u ervoor kiezen om te trouwen in wettelijke (inmiddels beperkte) gemeenschap van goederen, of onder het maken van huwelijkse voorwaarden. Hetzelfde geldt voor een geregistreerd partnerschap, in welk geval men overigens van partnerschapsvoorwaarden spreekt. Ook tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap kunt u voorwaarden laten opstellen.
Een overweging om voorwaarden op te laten stellen, kan zijn het beschermen van uw vermogen tegen schuldeisers van uw partner in geval van echtscheiding. Een andere reden kan zijn dat u wilt voorkomen dat u uw inkomen, vermogen of andere zaken moet delen in geval van echtscheiding.
Een aantal vormen van huwelijkse voorwaarden / partnerschapsvoorwaarden komen we in de praktijk vaak tegen. Zo is er de zogenoemde “koude uitsluiting”. Waar bij een gemeenschap van goederen alles 50/50 wordt gedeeld, wordt er in geval van een koude uitsluiting bij een echtscheiding niets gedeeld.
Tussen de koude uitsluiting en algehele gemeenschap in zit de “beperkte gemeenschap”. Bij deze variant bestaat er een privédeel voor één van de, of beide partners, en een gemeenschappelijk deel, bijvoorbeeld de woning. Partners verdelen bij een scheiding dan alleen het gemeenschappelijke deel. Sinds 1 januari 2018 trouwt u overigens automatisch in beperkte gemeenschap van goederen.
Verrekenstelsels
Wat bijna standaard in huwelijkse voorwaarden wordt opgenomen, is een verrekenbeding. Met een verrekenbeding wordt het ‘harde’ aan huwelijkse voorwaarden wat ‘verzacht’, omdat het de financiële kloof tussen de echtgenoten minder groot maakt.
Er zijn twee soorten verrekenbedingen: een periodiek, en een finaal verrekenbeding. Bij een periodiek verrekenbeding verdelen partners hun inkomsten uit arbeid op regelmatige basis, bijvoorbeeld aan het einde van elk kalenderjaar. Een finaal verrekenbeding lijkt op een (algehele) gemeenschap van goederen: indien het huwelijk eindigt, krijgt ieder de helft van het aanwezige vermogen. U kunt echter laten opnemen dat een aantal zaken buiten deze verrekening blijft, zoals het vermogen dat u vóór het huwelijk al had, of een erfenis die u hebt ontvangen.
Huwelijkse voorwaarden in geval van een onderneming
Vaak zijn het ondernemers die trouwen onder huwelijkse voorwaarden. Op die manier houden zij namelijk bedrijfsmatige inkomsten, maar ook schulden gescheiden van hun privévermogen. De ‘echtelijke’ woning wordt bijvoorbeeld op naam van de echtgenoot die géén ondernemer is, gezet.
Huwelijkse voorwaarden maken daarnaast de verdeling van een bedrijf bij echtscheiding duidelijker. Zo hoeft bij koude uitsluiting het bedrijf (althans, de waarde) niet verdeeld / verrekend te worden; de ondernemer behoudt na de scheiding zijn hele bedrijf, inclusief vastgoed, schulden en aandelen.
Hetzelfde geldt vaak wanneer in de huwelijkse voorwaarden een periodiek verrekenbeding is opgenomen, tenzij partners dat niet hebben uitgevoerd. In dat geval treedt het finaal verrekenbeding in werking. Zoals u hiervoor al heeft kunnen lezen, wordt in geval van een finale verrekening alles 50/50 tussen de echtgenoten verdeeld. Dat geldt dus ook voor de aandelen van een bedrijf. Het maakt dan niet uit op wiens naam deze staan. Meestal wordt afgesproken dat de echtgenoot-ondernemer alle aandelen mag behouden. Hij betaalt de andere echtgenoot dan een vergoeding. Strikt genomen, ‘verkoopt’ de aandeelhouder (in dit geval de echtgenoot die géén ondernemer is) zijn helft van de aandelen aan de andere aandeelhouder (de echtgenoot-ondernemer). Over die verkoop wordt belasting geheven. Die kan onder strikte voorwaarden worden doorgeschoven. Eén van die voorwaarden is dat de verdeling moet plaatsvinden binnen twee jaar ná de ontbinding van het huwelijk.
Gezamenlijke bankrekeningen en saldi
Hoewel echtgenoten die getrouwd zijn onder huwelijkse voorwaarden hun inkomsten en vermogens veelal gescheiden (willen) houden, komt het weleens voor dat zij één of meerdere gezamenlijke bankrekeningen hebben. Die kunnen in geval van een scheiding opgeheven of (al dan niet tijdelijk) voortgezet worden.
Het voortzetten van de rekening(en) kan een goed idee zijn indien men nog gezamenlijke kosten of inkomsten heeft, zoals de hypotheeklasten respectievelijk kinderbijslag. Automatische incasso’s en periodieke overboekingen moeten echter in overleg stopgezet worden.
Uiteraard bestaat ook de mogelijkheid om de rekening(en) op naam van één van de echtgenoten te zetten.
Verzekeringen
Wat door veel mensen vergeten wordt, zijn de verzekeringen. Ook daarover moet in het kader van een echtscheiding nagedacht worden. Daarbij valt te denken aan de woonhuis- en inboedelverzekering, of de uitvaart- en overlijdensrisicoverzekering. Kunnen die verzekeringen aan één van de echtgenoten toegedeeld worden en moeten bepaalde waardes verrekend worden? Belangrijke vragen om bij stil te staan.
Peildatum waardebepaling
Zoals uit het voorgaande blijkt, zijn er óók in geval van huwelijkse voorwaarden vaak veel zaken die verdeeld moeten worden bij scheiding. De waarde van de bezittingen die verdeeld moeten worden, wordt berekend op de zogeheten peildatum. Normaliter is de peildatum de dag waarop het verzoek tot echtscheiding wordt ingediend bij de rechtbank. In overleg kunnen echtgenoten echter een andere datum kiezen, bijvoorbeeld de datum waarop zij feitelijk gescheiden zijn gaan leven.
Om de waarde te bepalen van alle zaken die verdeeld moeten worden, moet men eerst een overzicht maken. Daarna volgt een verdeling, al dan niet onder begeleiding van een mediator of advocaat.
Wilt u meer weten?
Neem dan vrijblijvend contact op met Snijders Familierecht. Jitka Swinkels en Rianne Verlijsdonk adviseren u graag, zowel ten tijde van het (laten) opstellen van huwelijkse voorwaarden, als in het kader van een (eventuele) echtscheiding.